Het Nationaal Programma Groningen (NPG) is opgezet om de leefbaarheid in de aardbevingsregio in Groningen een impuls te geven. Het startkapitaal van 1,15 miljard euro is bedoeld voor het versterken van de economie, het in gang zetten van de energietransitie en het verbeteren van het welzijn van de inwoners. Het bureau West 8 uit Rotterdam werkt samen met het NPG om het Toekomstbeeld 2040 (Toukomst) voor Groningen te ontwikkelen. Rosegaar | Verbinders van mens & ruimte is aangesloten als teamlid.
"Toukomst: meedenken, opzetten én uitvoeren van het grootste burgerparticipatietraject van Nederland"
Een openluchttheater, een levensreddend netwerk met AED’s en een keurmerk voor duurzame producten uit Groningen. Zomaar een greep uit de projecten die gefinancierd worden met de €100 miljoen van Toukomst, het grootste burgerparticipatietraject van Nederland. Bij de start van het programma is Rosegaar | Verbinders van mens & ruimte als teamlid aangesloten om samen met het Nationaal Programma Groningen en West 8 het traject op te zetten, te begeleiden en uit te voeren.
Toukomst is een initiatief van het Nationaal Programma Groningen (NPG) en heeft als doel om samen met Groningers de leefbaarheid, economie en biodiversiteit in de provincie te verbeteren. Het programma geeft inwoners de mogelijkheid om op talloze manieren hun visies en ideeën te delen over de toekomst van hun provincie. Nooit eerder zijn inwoners zo rechtstreeks en massaal betrokken bij een traject van deze omvang en impact: €100 miljoen mocht geïnvesteerd worden in de toekomst van Groningen, vooral aan projecten die ‘van onderop’ geïnitieerd zijn.
“We hebben met Toukomst een mooi en intensief jaar achter de rug, waarin we heel veel inwoners van de provincie hebben gesproken over de toekomst”, vertelt Johannes Boshuizen, programmamanager Toukomst bij NPG. Om samen met Groningers te komen tot een toekomstbeeld voor de provincie heeft NPG in het eerste jaar samengewerkt met West 8, een ontwerpbureau voor stedenbouw en landschapsarchitectuur.
“Toukomst is een heel omvangrijk traject”, zegt Jasmijn Koelega, projectmanager bij West 8. “We merkten al snel dat we een extra teamlid nodig hadden. Het liefst iemand die in het noorden van het land woont en gevoel heeft bij de provincie Groningen. Ik had al eerder met Rosegaar | Verbinders van mens & ruimte samengewerkt en wist dat zij de context, de mensen en het sentiment in de provincie kende. Daarom hebben we haar al in de aanbestedingsfase gevraagd om deel uit te maken van ons team.”
“Vervolgens zijn we als team aan de slag gegaan om de visies en ideeën van Groningers boven tafel te krijgen”, gaat Koelega verder. “In totaal hebben inwoners ruim 900 ideeën ingestuurd, die we samen met de initiatiefnemers hebben gebundeld én uitgewerkt tot grote projecten, die echt het verschil maken voor de toekomst van de provincie. Daarvoor hebben we indieners van ideeën die goed bij elkaar passen met elkaar in contact gebracht. Uit alle ideeën zijn uiteindelijk 59 gebundelde projecten voortgekomen.”
“Al die processen moesten natuurlijk begeleid worden”, stelt Boshuizen. “Het team van Rosegaar | Verbinders van mens & ruimte heeft daar een hele grote rol in gespeeld. Zij hebben eerder burgerparticipatietrajecten begeleid, zoals het glasvezelintiatief Verbind Drenthe. Je kunt je voorstellen dat hun ervaring met burgerparticipatie bij zo’n omvangrijk traject als Toukomst heel goed van pas kwam. Ze wisten goed waar je op moet letten in de communicatie, hoe je verwachtingen managet, hoe je met geld omgaat en welke houding je aanneemt als mensen in de weerstand gaan. Deze ervaring konden zij ook heel goed overbrengen op andere teamleden, die projecten begeleidden.”
Toen alle projecten eenmaal gebundeld waren, kregen Groningers de kans om deze te beoordelen. Op basis van ruim 30.000 beoordelingen heeft het Toukomstpanel vervolgens een advies uitgebracht aan het bestuur van NPG over welke projecten moeten worden uitgevoerd. Ondertussen ontwikkelde West8 het Toukomstbeeld: een visie van inwoners op de toekomst van Groningen in 2040, gebaseerd op alle ingestuurde visies en ideeën. “Ook hier heeft Rosegaar | Verbinders van mens & ruimte een belangrijk aandeel in gehad”, vertelt Boshuizen. “Marlous van Rosegaar | Verbinders van mens & ruimte kan heel kritisch zijn. Ze denkt constructief mee en neemt heel veel ervaring mee uit andere projecten, die je dan ook hier weer kunt inzetten. Die blik van buiten is iets wat bij overheden vaak nodig is.” “En daarnaast is het team van Rosegaar | Verbinders van mens & ruimte ook gewoon heel productief”, vult Koelega aan. “Behalve dat ze af en toe een kritische noot plaatsen, zetten ze ook concrete stappen. Dat heb je ook nodig in een team.”
Het advies van het Toukomstpanel en het Toukomstbeeld zijn inmiddels gepresenteerd. De volgende stap is het uitvoeren van de projecten. “En ook dat zal het Nationaal Programma Groningen waar mogelijk faciliteren. We hebben gemerkt dat de betrokkenheid van Groningers bij de toekomst van hun provincie enorm is. Ze dachten, spraken en deden massaal mee. Zo is Toukomst misschien wel het grootste burgerparticipatietraject van Nederland geworden. Met het hele Toukomstteam en de inwoners van Groningen hebben we zo een belangrijke stap gezet voor de toekomst van de provincie”, besluit Boshuizen.